literatuur

Boem! Paukeslag! Het Paul van Ostaijen-jaar gaat van start

Naar aanleiding van de verjaardagen van Paul van Ostaijen en zijn Bezette Stad kun je op zondagavond 21 februari kijken naar de marathonuitzending De 24 uur van Paul van Ostaijen. Voor wie na vierentwintig uur nog meer wil weten: er zijn nieuwe boeken over Van Ostaijen en er komt een expo aan in Antwerpen. In het Letterenhuis zullen fragmenten uit het originele manuscript van Bezette Stad te zien zijn. Die ‘heilige graal’ van de Vlaamse literatuur is onlangs onverwacht opgedoken en aangekocht door de overheid.

Het is in 2021 exact 125 jaar geleden dat Paul van Ostaijen (1896-1928) geboren werd en 100 jaar geleden dat zijn dichtbundel Bezette Stad werd uitgegeven. Dit dubbele jubileumjaar gaat dan ook niet onopgemerkt voorbij.

De feestelijkheden starten dit weekend met een marathonuitzending op zondagavond 21 februari vanaf 22 uur.

De 24 uur van Paul van Ostaijen zijn te volgen via de Facebookpagina en de website van deBuren, het Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat.

Van Ostaijen-kenner Matthijs de Ridder en deBuren-directeur Willem Bongers-Dek in gesprek met tal van gasten over zowel Bezette stad als Besmette Stad en Van Ostaijens leven en liefde. Eén van de gasten is Hendrik Tratsaert, hoofdredacteur van Ons Erfdeel vzw.

De marathonuitzending mondt op maandag 22 februari (Van Ostaijens verjaardag) om 19:30 uit in een finale met als passende titel Boem Paukeslag!, een ware liveshow met onder anderen Spinvis, Fulco, Willy Organ, Lucky Fonz III en Iduna Paalman.

Twee boeken

Bij uitgeverij Pelckmans verschijnen twee boeken over en geïnspireerd door Paul van Ostaijen. Een eerste is BOEM Paukeslag, waarin Matthijs de Ridder vertelt hoe de Antwerpenaar erin slaagde om van Bezette Stad het grootste literaire experiment van die tijd te maken. Het verhaal achter de bundel wordt er in alle detail beschreven. De Ridder werkt ook aan een nieuwe biografie van Van Ostaijen, die later die jaar zou verschijnen.

Het tweede boek is Besmette Stad, een bloemlezing die Matthijs de Ridder en Willem Bongers-Dek samenstelden op basis van het multimediale project van deBuren met dezelfde titel. Daarbij lieten meer dan honderd kunstenaars zich vorig jaar inspireren door het werk van Van Ostaijen. De straten van Antwerpen zijn anno 2021 dan wel niet bezet, maar besmet door het coronavirus – met alle gevolgen van dien. de lage landen publiceerde op haar website een deel van de Besmette Stad-stukken.

In april verschijnt bij Boom Uitgevers ook nog een heruitgave van Van Ostaijens Bezette Stad.

Expo in Antwerpen

Ook stad Antwerpen en het Letterenhuis zitten niet stil in dit Van Ostaijenjaar. In de expo Bezette Stad 100!, die vanaf 27 maart te bezichtigen is in het Letterenhuis, kan de toeschouwer zich onderdompelen in de wereld en tijdsgeest van Van Ostaijen. De grote blikvanger daar zijn fragmenten uit het originele manuscript van Bezette Stad. Dat heeft de Vlaamse overheid onlangs kunnen aankopen als topstuk, nadat het onverwacht en via een tussenpersoon was aangeboden door een anonieme verzamelaar. Geert Buelens, professor moderne Nederlandse letterkunde in Utrecht, noemt dit manuscript in De Standaard de ‘Heilige Graal van de Vlaamse literatuur’.

Verder laat het Letterenhuis vijf jonge kunstenaars-schrijvers (onder anderen Jens Meijen en Lisette Ma Neza) een reizende installatie maken rond de dichtbundel die een tocht zal maken door Nederland en België. Je kunt ook rondwandelen in het Antwerpen van ‘Zot Polleke’ met één van de stadswandelingen, in combinatie met een bezoek aan de expo. Hier vind je de randprogrammering van het Letterenhuis.

Van Ostaijen bij de lage landen

Wie nog meer achtergrond wil bij Van Ostaijen, vindt zijn of haar gading in het archief van de lage landen (vroeger Ons Erfdeel). Je leest daar onder meer stukken over Van Ostaijens lange en diepe invloed op de Vlaamse poëzie, Van Ostaijen door de ogen van een Poolse lezeres, zijn positie als avant-gardist, een grondige analyse van zijn gedicht ‘Polderlandse Arkadia’ en een bedevaart naar Miavoye, waar Van Ostaijen in 1928 stierf in een sanatorium.

• Besmette Stad
• Bezette Stad
• deBuren